Το πρόγραμμα “Σπίτι μου” ενισχύει τη ζήτηση στο τμήμα της αγοράς κατοικιών, το οποίο παρουσιάζει ήδη την υψηλότερη ζήτηση, οδηγώντας αναπόφευκτα σε στρεβλώσεις.
Αντί αυτού προτείνουμε η κοινωνική πολιτική στέγασης να ευθυγραμμιστεί και όχι να αντιταχθεί στους νόμους της ελεύθερης αγοράς και να επικεντρώθει στην αύξηση του αποθέματος των διαθέσιμων ακινήτων, η οποία εκτός από την κάλυψη των στεγαστικών αναγκών θα δημιουργήσει ευεργετικές συνέργειες τόσο στην αγορά ακινήτων όσο και στην ευρύτερη οικονομία.
Η εναλλακτική πολιτική μπορεί να περιλαμβάνει μια δέσμη κινήτρων (πολεοδομικά, οικονομικά, φορολογικά κλπ) τα οποία θα δώσουν ώθηση στην κατασκευή νέων κτιρίων κατοικιών τόσο σε περιοχές στην Αττική με ανεπτυγμένες υποδομές (σταθμοί μέσων σταθερής τροχιάς, οδικό δίκτυο κλπ) οι οποίες διαθέτουν σημαντικό απόθεμα αδόμητων γηπέδων (ανατολικά προάστια όπως Γέρακας, Παλλήνη, Γλυκά Νερά κλπ) ή απόθεμα παλαιών χαμηλών κτιρίων (δυτικά προάστια, προάστια Πειραιά κλπ), όσο και σε περιφερειακές πόλεις.
Τα κίνητρα μπορεί να πριμοδοτήσουν την απόσυρση παλαιών κτιρίων και την αντικατάσταση τους με σύγχρονα, ενεργειακά αναβαθμισμένα κτίρια ακόμα και με σημειακά ειδικούς όρους δόμησης (πχ αύξηση συντελεστή δόμησης) ή/και με πρόσθετα φορολογικά κίνητρα (πχ απαλλαγή από φόρο μεταβίβασης).
Με βάσει τα παραπάνω το κτιριακό απόθεμα προς κάλυψη των κοινωνικών στεγαστικών αναγκών όχι μόνο θα αυξηθεί ποσοτικά, αλλά θα αναβαθμιστεί ποιοτικά με κατοικίες σύγχρονων προδιαγραφών (πχ νέες αντισεισμικές απαιτήσεις, χαμηλή ενεργειακή κατανάλωση). Επιπρόσθετα υφιστάμενες υποδομές (δίκτυα συγκοινωνιών, ύδρευσης, αποχέτευσης, ηλεκτροδότησης) σε περιοχές χαμηλής οικιστικής πυκνότητας θα αξιοποιηθούν περαιτέρω, βοηθώντας και την κάλυψη των εξόδων συντήρησης τους (πχ αύξηση δημοτικών τελών σε δήμους).
Η διασφάλισης της οικονομικής δυνατότητας απόκτησης των νέων κατοικιών θα μειώσει τον κίνδυνο των νέων αναπτύξεων επιτρέποντας την εισροή νέων ίδιων κεφαλαίων από κατασκευαστές, αλλά και ευνοϊκής χρηματοδότησης από το τραπεζικό σύστημα.
Επίσης, λόγω της διάχυσης του αγοραστικού ενδιαφέροντος σε μεγαλύτερο απόθεμα κατοικιών (αύξηση της προσφοράς για την υφιστάμενη και νέα ζήτηση), αναμένουμε ότι οι πιέσεις για συνεχή άνοδο των τιμών πώλησης κατοικιών σε περιοχές χαμηλού και μεσαίου επενδυτικού προφίλ θα αμβλυνθούν, μειώνοντας το πρόβλημα της “προσιτότητας” της απόκτησης κατοικίας με δεδομένα τα τρέχοντα εισοδήματα των νοικοκυριών.
Τέλος, θεωρούμε ότι χρειάζεται απλή αναφορά για τα σημαντικά οφέλη για την συνολική οικονομία, που θα προκύψουν από την αύξηση της οικοδομικής δραστηριότητας κατά την κατασκευή νέων κατοικιών.
Λευτέρης Ποταμανιάνος
Πρόεδρος Μεσιτών Αθηνών Αττικής
